Jan Janszn. Weltevree is een beroemdheid in De Rijp, maar ook in Korea. Al zullen Koreanen hem eerder kennen onder zijn Koreaanse naam: 박연 ofwel Pak Yǒn. In de zeventiende eeuw was Jan Janszn. de allereerste Europeaan die voet op Koreaanse bodem zette. Die geschiedenis wordt in De Rijp levend gehouden: "Deze sluis, die is net zo oud als Jan Janszn. Hij moet hier gezeten hebben."

We spreken met Fré Harmsen en Karin Ossebaar van de stichting Jan Janszn. Weltevree. Deze stichting organiseert de jaarlijkse 'Commemoration Day', dit jaar op vrijdag 25 augustus. Dan zullen Koreanen en Rijpers samen stilstaan bij hun historische connectie van bijna vier eeuwen oud. Want in augustus, in het jaar 1627, zette de Rijper Jan Janszn. Weltevree voet aan wal op het Koreaanse eiland Jeju, samen met twee bemanningsleden. Dorstig waren ze. En goed, water kregen ze wel, dat wel - maar ze mochten nooit meer Korea uit.

"Korea was in die jaren een kluizenaarsstaat, ze wilden geen contact met de buitenwereld, buitenlanders mochten er niet in en ook niet uit", verhaalt Harmsen, die ieder detail van deze geschiedenis kent. "Fré is echt de ambassadeur van Jan Janszn. Weltevree", lacht Ossebaar. Harmsen vervolgt: "De Koreanen waren ook permanent in oorlog toen, en Jan Janszn. had verstand van buskruit." Om die reden kon de Nederlander de Koreaanse keizer van advies dienen. Zo kreeg hij een positie aan het hof, een Koreaanse familienaam en trouwde hij met een Koreaanse. Maar omdat hij Korea niet mocht verlaten, bleef zijn verhaal voor de buitenwereld onbekend. (tekst gaat door onder de foto)



"Tot in 1653 een andere Nederlander, Hendrick Hamel, in Korea terecht kwam. Hem lukte het wel om te ontsnappen, dat is trouwens ook een mooi verhaal..." vertelt Harmsen verder. "Dankzij Hamel kennen we het verhaal van Jan Janszn. Weltevree. Hij heeft over hem geschreven, een kopie van zijn verslag bewaren we hier in De Rijp", wijst Harmsen. Een oud, maar goed leesbaar handschrift is het, Hamels 'Journael', en jawel, het staat er: "[We] vraeghden hem vorder na sijn naem en wat hy voor een Lants man was, gaf voor antwoort Jan Jansz Welte-vree uyt de Rijp". Hamel beschreef hem als een "een Man met een roode lange baert" die zijn Nederlands haast vergeten was.

Maar vergeten is Jan Janszn. Weltevree zelf dus niet. In 1988 werd zijn beeld naast de kerk geplaatst. "Het is ontworpen door Elly Baltus", legt Harmsen uit. "In Seoul staat een beeld dat nagenoeg soortgelijk is." Het beeld zal het middelpunt zijn van de aanstaande Commemoration Day, op vrijdag 25 augustus. "Maar we gaan ook varen", vertelt Ossebaar enthousiast. "En sluizen." Met de boot de sluis in dus. Voor de Koreaanse ambassadeur is de traditionele vaartocht wel een hoogtepunt, weet Harmsen. (tekst gaat door onder de foto)



Maar er is meer: biljarter Sam van Etten komt vertellen over zijn ervaringen in Korea,  de 'flierefluiter' van het historische ensemble Vive les Gueux vertelt over 450 jaar Alkmaars Ontzet. "Er komt ook een verhaal van de chefkok van het Kimchi Institute, Taeyeon Kim." Zij zal voor bijpassende Koreaanse hapjes zorgen. Muziek is ook onderdeel van het programma, pianiste Tae Young speelt het volkslied en verder wordt er gezongen door het Eilandspolderkoor en door Sonja Kuiper en band.

Tijdens workshops Koreaans koken, ook georganiseerd door de stichting, viel het op hoezeer Korea tegenwoordig ook leeft onder jongeren, onder meer door de grote populariteit van Koreaanse popmuziek. Zo komt er ook weer meer belangstelling voor de Commemoration Day. "Het zijn hele kleine stapjes die we zetten sinds 2014", zegt Ossebaar. "Dat lukt omdat we er zo veel tijd in stoppen. We hebben geen subsidie, het gaat om tijd." Wel ondersteunt de gemeente de stichting door jaarlijks een toeristisch product, bijvoorbeeld een gidsje, te vertalen in het Koreaans. "Burgemeester Schouten komt dat ook presenteren tijdens de Commemoration Day", vertelt Ossebaar. "Zo hopen we meer aandacht voor De Rijp te krijgen. We willen er echt geen Volendam of Giethoorn van maken, maar het is natuurlijk wel leuk om hier geïnteresseerde Koreanen te ontvangen." (tekst gaat door onder de foto)



In 2027 is het precies 400 jaar geleden dat Jan Janszn. aankwam in Korea. Maar ook in de jaren daarna verwacht de stichting wat te kunnen vieren. "In Korea zijn de annalen uit de periode van Jan Janszn. teruggevonden, die worden nu onderzocht", vertelt Harmsen. "De ambassadeur heeft daar al naar laten kijken, of het nou klopt dat hij in augustus aankwam. Dat is eigenlijk niet zo handig namelijk, midden in de vakantietijd. Maar het staat er dus echt, het was in augustus." Uit de annalen zal nog meer informatie over Jan Janszn. Weltevree naar voren komen. En dat kan de geschiedenis nóg interessanter maken. "Rond 2030 hopen we ze compleet te hebben", zegt Harmsen.  "Dan weten we meer", verwacht Ossebaar. Het verhaal van Jan Janszn. Weltevree is nog lang niet af.

Programma Commemoration Day

vrijdag 25 augustus

14:00 Ontvangst in Hotel De Rijper Eilanden

14:30 Toespraken door Fré Harmsen, ambassadeur Hyoung Chan Choe, burgemeester Anja Schouten, de 'Flierefluiter' (450 Alkmaar Jaar Ontzet), biljarter Sam van Etten en chef kok Taeyeon Kim

15:30 Boottocht naar het centrum van De Rijp

16:30 Bloemlegging bij het beeld van Jan Janszn. Weltevree

16:50 Muziek in de Grote Kerk van De Rijp met hapjes en drankjes